deur Lizelle van Niekerk.
Ouditiewe verwerking behels die metode waar die brein klank wat deur die oor opgespoor word, verwerk, en sin maak daarvan. Die verwerking van ouditiewe inligting is ‘n kritieke komponent van sosiale kommunikasie, en mense met outisme-spektrumafwykings sukkel tipies om hierdie inligting te verwerk.
Effektiewe ouditiewe verwerking vereis die vermoë om sekere klanke van ander te onderskei en die vermoë om belangrike klanke te versterk terwyl onbelangrike klanke ignoreer word. Hierdie vaardighede is uiters belangrik wanneer aandag gegee word aan, verstaan en onthou van gesproke inligting, veral in raserige omgewings.
Wanneer ‘n persoon spraakklanke hoor, maar nie die betekenis van die klanke waarneem nie – byvoorbeeld as iemand die woord ‘boom’ sê – kan die persoon die klank duidelik hoor, maar verstaan nie die betekenis nie. Tydens ‘n gesprek moet ‘n mens verstaan wat iemand anders sê. Dit behels die skeiding van woorde van die res van die geluide rondom jou, deur beide klank- en visuele leidrade te gebruik om dit te doen. Die persoon fokus op die ander persoon se mond en die toonhoogte van hul stem. Die meeste mense voer hierdie soort klankverwerking outomaties uit, al word dit meer uitdagend in lawaaierige instellings. Vir ‘n goeie analogie van wat ‘n persoon met ‘n ouditiewe prosesseringsafwyking ervaar, stel jou voor dat jy ‘n sinvolle gesprek met iemand by ‘n raserige partytjie probeer voer. Jy word omring deur geluide teen verskillende volumes. Mense wat praat. Iemand wat skree. Musiek. ‘n Menger. Deure klap. Jy kry die idee ……
Een van die mees uitdagende aspekte in die klaskamer is die leerders se vermoë om op verbale kommunikasie te reageer. Soms word die gebrek aan spraakbegrip deur die onderwyser of klasmaats geïnterpreteer as ‘n onwilligheid om gehoor te gee, terwyl die leerder eintlik eenvoudig nie die betekenis van die gesprek op daardie oomblik kan herwin nie. As ons die dinamika van ‘n tipiese klaskamer in ag neem, moet leerders baie agtergrondgeraas hanteer soos motors wat verbyry, potlode wat val, stoele wat skuif, penne wat tik en kinders wat fluister, ens.
Leerders met ouditiewe prosesseringsafwykings kan hoor, maar hulle sukkel om sin te maak uit – of waar te neem – wat hulle hoor. Byvoorbeeld: hulle kan moeilik verstaan as daar agtergrondgeraas is, hulle mis woorde, hulle hoor normaal, maar verwerk klank stadiger of hulle let nie op veranderinge in spraak nie.
Help die leerders in ons klaskamers deur aandag aan die volgende te gee:
1. Moenie instruksies herhaal nie. Elke keer as jy ‘n instruksie herhaal moet die hele verwerkingsproses weer begin wat die leerder verward laat.
2. Praat laer, praat stadiger, gebruik so min woorde as moontlik. Moenie jou stem verhef nie. Gee duidelike, eenvoudige instruksies.
3. Maak gebruik van visuele leidradekaarte om die begrip van die instruksie te verbeter.
4. Voorsien oorfone wat die leerder kan gebruik om agtergrondgeraas uit te sluit.
Begin voor die ore en tik liggies met albei hande opwaarts rondom die ore. Hierdie oefening bevorder stimulasie van die temporale lob ten einde luistervaardighede, ouditiewe prosessering, vestibulêre stimulasie, propriosepsie en balans te bevorder. Dit verbeter ook integrasie tussen luister en sowel mondelinge as skriftelike kommunikasie.
Masseer albei oorskulpe gelyktydig van bo na onder met sirkelbewegings. Hierdie oefening ontwikkel die naby sintuie, ouditiewe prosessering, ouditiewe persepsie en reseptiewe taalvermoë.
Dink aan die ruggraat as ‘n string krale. Trek die denkbeeldige toutjie bo die kop sodat die krale reguit ondertoe hang. Plaas die handpalm teen die voorkop en oefen ferm druk uit vir agt tellings. Onthou om asem te haal. Herhaal die proses met die palm teen die agterkant, die linkerkant en die regterkant van die kop. Gebruik eers die een hand en dan die ander.
Stephen M. Edelson. (2021) ‘Auditory Processing Problems in ASD’, Available at: www.autism.org/auditory-processing-asd/, (Accessed: 14 April 2022)
Schwartz Sophie. (2018) ‘Autism and Auditory Processing Disorder’, Available at: https://www.autismspeaks.org/expert-opinion/autism-and-auditory-processing-disorder, (Accessed: 14 April 2022)
Berke J. (2021) ‘Autism and Auditory Processing Disorders‘, Available at: https://www.verywellhealth.com/autism-and-auditory-processing-disorders-1048796#:~:text=As%20defined%20by%20the%20National,or%20perceiving%E2%80%94what%20they%20hear, (Accessed: 14 April 2022)
De Jager M. (2016) Wikkel die brein wawyd wakker. 2nd Edition. Mind Moves Institute. Johannesburg